Samasagalu in Kannada, ಸಮಾಸಗಳು, samasagalu kannada grammar
Contents
Samasagalu in Kannada
ಈ ಲೇಖನಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಮ್ಮ post ನಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದೇವೆ.
ಸಮಾಸ
ಎರಡು ಅಥವಾ ಅನೇಕ ಪದಗಳು ಸೇರಿ ಒಂದು ಪದವಾಗುವಾಗ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಲೋಪವಾದಾಗ ‘ಸಮಾಸ’ ವೆನಿಸುವುದು. ಸಮ್ + ಆಸ= ಸಮಾಸ. ಸಮಾಸವೆಂದರೆ ಕೂಡುನುಡಿ. ಅಥವಾ ಪದವಿಧಿ. ಎರಡು ವರ್ಣಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಕೂಡಿದರೆ ಸಂಧಿಯಾಗುವಂತೆ, ಎರಡು ಪದಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಕೂಡಿದರೆ ಸಮಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಮಾಸದಲ್ಲಿ ಎಂಟು ವಿಧಗಳಿವೆ
- ತತ್ಪುರುಷ ಸಮಾಸ
- ಕರ್ಮಧಾರೆಯ ಸಮಾಸ
- ಅಂಶಿ ಸಮಾಸ
- ದ್ವಿಗು ಸಮಾಸ
- ದ್ವಂದ್ವ ಸಮಾಸ
- ಬಹುವ್ರೀಹಿ ಸಮಾಸ
- ಕ್ರಿಯಾ ಸಮಾಸ
- ಗಮಕ ಸಮಾಸ
ತತ್ಪುರುಷ ಸಮಾಸ
ಎರಡು ನಾಮಪದಗಳು ಸೇರಿ ಸಮಾಸ ಪದವಾದಾಗ ಉತ್ತರ ಪದದ ಅರ್ಥವು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದರೆ ‘ತತ್ಪುರುಷ ಸಮಾಸ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾ: ಮರದ + ಕಾಲ = ಮರಗಾಲ
ಬೆಟ್ಟದ + ತಾವರೆ = ಬೆಟ್ಟದಾವರೆ
ಕೈ + ತಪ್ಪು = ಕೈತಪ್ಪು
ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ + ಕನಸು = ಹಗಲುಗನಸು
ಕರ್ಮಧಾರೆಯ ಸಮಾಸ
“ಪೂರ್ವೋತ್ತರ ಪದಗಳು ಲಿಂಗ, ವಚನ, ವಿಭಕ್ತಿಗಳಿಂದ, ಸಮನಾಗಿದ್ದು, ವಿಶೇಷಣ, ವಿಶೇಷ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಆಗುವ ಸಮಾಸಕ್ಕೆ ಕರ್ಮಧಾರೆಯ ಸಮಾಸ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ”.
ಉದಾ: ಕರಿದು + ಮೋಡ = ಕಾರ್ಮೋಡ
ಕೆಚ್ಚನೆ + ಪವಳ = ಕೆಂಬವಳ
ಮುಖವು + ಕಮಲದಂತೆ = ಕಮಲಮುಖ
ನಳನೆಯ + ರಾಜ = ನಳರಾಜ
ಹಿರಿದು + ಜೇನು = ಹೆಚ್ಚೇನು
ಇಪಾದ + ಸ್ವರ = ಇಂಚರ
ಅಂಶಿ ಸಮಾಸ
ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪದಗಳು ಅಂಶ ಮತ್ತು ಅಂಶಿ ಭಾವದಿಂದ ಸೇರಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಅಂಶಿ ಸಮಾಸ ಎನ್ನುವರು.
ಉದಾ: ತಲೆಯ + ಮುಂದು = ಮುಂದಲೆ
ಬೆರಳಿನ + ತುದಿ = ತುದಿಬೆರಳು
ಕರೆಯ + ಒಳಗು = ಒಳಗೆರೆ
ತುಟಿಯ + ಕೆಳಗೆ = ಕೆಳದುಟಿ
ಮೈಯ + ಒಳಗೆ = ಒಳಮೈ
ದ್ವಿಗು ಸಮಾಸ
“ಪೂರ್ವ ಪದವು ಸಂಖ್ಯಾವಾಚಕವಾಗಿದ್ದು ಉತ್ತರಪದದಲ್ಲಿರುವ ನಾಮಪದದೊಡನೆ ಸೇರಿ ಆಗುವ ಸಮಾಸವೇ ದ್ವಿಗು ಸಮಾಸ”.
ಉದಾ: ಒಂದು + ಕಣ್ಣು = ಒಕ್ಕಣ್ಣು
ಎರಡು + ಬಗೆ = ಇಬ್ಬಗೆ
ಸಪ್ತ + ಸ್ವರ = ಸಪ್ತಸ್ವರ
ದ್ವಂದ್ವ ಸಮಾಸ
ಎರಡು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ನಾಮಪದಗಳು ಸಹಯೋಗ ತೋರುವಂತೆ ಸೇರಿ ಎಲ್ಲಾ ಪದಗಳ ಅರ್ಥಗಳೂ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಉಳ್ಳ ಸಮಾಸಕ್ಕೆ ದ್ವಂದ್ವ ಸಮಾಸ ಎಂದು ಹೆಸರು.
ಉದಾ: ಗಿಡವೂ + ಮರವೂ = ಗಿಡಮರ
ಕಸವೂ + ಕಡ್ಡಿಯೂ = ಕಸಕಡ್ಡಿ
ರಾಮನು + ಲಕ್ಷ್ಮಣನೂ = ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣ
ಬೆಟ್ಟವೂ + ಗುಡ್ಡವೂ = ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳು
ಅಣ್ಣನು + ತಮ್ಮನು= ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು
ಬಹುವ್ರೀಹಿ ಸಮಾಸ
ಎರಡು ಅಥವಾ ಅನೇಕ ನಾಮಪದಗಳು ಸೇರಿ ಸಮಾಸವಾದಾಗ ಬೇರೊಂದು ಪದದ ಅರ್ಥವು ಪ್ರಧಾನವಾಗುಳ್ಳ ಸಮಾಸಕ್ಕೆ ಬಹುವ್ರೀಹಿ ಸಮಾಸವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾ: ಕೆಂಪಾದ + ಕಣ್ಣು ಉಳ್ಳವ = ಕೆಂಗಣ್ಣ
ಚಕ್ರವನ್ನು + ಪಾಣಿಯಲ್ಲಿ ಉಳ್ಳವನು = ಚಕ್ರಪಾಣಿ
ಮೂರು + ಕಣ್ಣು +ಉಳ್ಳವ =ಮುಕ್ಕಣ್ಣ
ಕ್ರಿಯಾ ಸಮಾಸ
ಸಮಾಸದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪದವು ಕ್ರಿಯಾ ಸೂಚಕವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಕ್ರಿಯಾ ಸಮಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.
ಉದಾ: ಕಣ್ಣನ್ನು + ತೆರೆ = ಕಣ್ದೆರೆ
ಮೈಯನ್ನು + ತಡವಿ = ಮೈದಡವಿ
ಸುಳ್ಳನ್ನು +ಆಡು=ಸುಳ್ಳಾಡು
ಗಮಕ ಸಮಾಸ
ಪೂರ್ವ ಪದವು ಸರ್ವನಾಮ ಅಥವಾ ಕೃದಂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಉತ್ತರ ಪದವು ನಾಮ ಪದವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಗಮಕ ಸಮಾಸವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾ: ಮಾಡಿದುದು + ಅಡುಗೆ = ಮಾಡಿದಡುಗೆ
ಬಾಡಿದುದು + ಹೂವು = ಬಾಡಿದ ಹೂವು
ಉಡುವುದು + ದಾರ = ಉಡುದಾರ
ಯಾವುದು+ ಮರ=ಯಾವಮರ
ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು: